17-րդ դարում Կովկասի փոխարքայության տարածքում կատարվեցին նաև դատական և քաղաքների կառավարման բարեփոխումներ: Քաղաքներում ընտրվում էին ինքնավարության մարմիններ՝ դումաներ: Երևանի նահանգը տրոհվեց յոթ գավառների: Նրանց հիմնակետերն էին՝Երևանը, Ելիզավետպոլը և Թիֆլիսը: Ռուսական կապիտալը սկսեց լայնորեն ներդրվել Անդրկովկասում: Տեղի տնտեսական կյանքի զարգացմանն էապես նպաստեց երկաթուղու շինարարությանը:
Արևելյան Հայաստանը կոնյակի և օղու
արտադրությամբ աստիճանաբար ճանաչում ձեռք
բերեց ամբողջ աշխարհում:
Աճեց ցորենի և գարու արտադրությունը, վերելք ապրեց բամբակենու մշակումը:
Հայկական գյուղը մուտք գործեց շուկայական հարաբերությունների ոլորտ:
Փոխվում էին հասարակության սոցիալական կառուցվածքը, մարդկանց աշխարհայացքն ու կենցաղը:
Արթուր Վարելջյան 